UZ Gent en Think-Pink willen borstkanker efficiënter behandelen
Geef borstkanker geen kans: in het najaar van 2016 schaarde een recordaantal mensen zich achter die boodschap. Met de opbrengst van de Music for Life-acties ten voordele van Think-Pink en van haar roze-lintjescampagne financiert de nationale borstkankercampagne onder meer twee onderzoeken van het UZ Gent rond borstkanker. De hoofdmoot, maar liefst 128.660,24 euro, gaat naar het onderzoek voor gerichte buikligbestraling van het team van professor Wilfried De Neve van de dienst Radiotherapie van het UZ Gent.
De tijd dat artsen en borstkankerpatiënten in eerste instantie kozen voor borstamputatie is voorbij. De nieuwe standaardbehandeling bij chirurgisch ingrijpen is een borstsparende operatie, gevolgd door radiotherapie. Die behandeling halveert het risico op herval en verhoogt de overlevingskansen, maar kan schade toebrengen aan het gezonde, omringend weefsel, waaronder organen zoals hart en longen. Dankzij een nieuwe buikligpositie, gebaseerd op de crawlzwemhouding, reduceren onderzoekers van het UZ Gent en CMSE Namur die risico’s aanzienlijk.
Onvermijdelijke gezondheidsrisico’s van bestraling
“Wereldwijd is ruglig de standaardpositie voor borstbestraling. Nochtans leent de anatomie van de borst zich eerder voor radiotherapie in buiklig. De borst verwijdert zich dan namelijk van longen en hart. Tegelijk verdwijnen huidplooien”, aldus professor Wilfried De Neve (UZ Gent).
Bestralen in buiklig omzeilt belangrijke risico’s op schade aan gezonde weefsels. Mogelijke gevolgen zoals verharding van de borst, of verkleuring en verdunning van de huid blijven. Maar buikligbestraling sluit wel een groter probleem uit, dat meer dan tien jaar na de behandeling kan voorkomen. Bestralen in buikligpositie vermijdt namelijk randbestraling van organen dicht bij de borst, en sluit zo het risico uit op hartinfarct en hartfalen, of longkanker.
Crawlhouding belooft nieuwe standaardmethode te worden
De bestaande buiklighouding, waarbij patiënten op de buik liggen met beide armen boven het hoofd, botst op te veel praktische bezwaren om ingang te vinden. Professor De Neve verduidelijkt: “De positie vereist complexe hulpstukken en is moeilijk reproduceerbaar over de verschillende bestralingssessies heen. Bovendien is ze niet comfortabel voor patiënten. Daarbij komt dat de techniek geen optie is voor patiënten van wie de lymfeklieren in de oksel bestraling vragen: bestralen doorheen het platform is namelijk niet ideaal.”
Daarom dokterden onderzoekers van het UZ Gent en CMSE Namur een nieuwe crawlhouding uit. Het doel is om er wereldwijd de nieuwe standaardpositie van te maken. Zo willen ze stralingsschade maximaal reduceren.
Testen bewijzen dat de nieuwe bestralingsmethode werkt. “9 op 10 lotgenoten verkiezen de nieuwe therapietafel boven de bestaande buikligtafel. Ze vinden de houding een stuk comfortabeler. Een belangrijke troef van de tafel is dat de lymfeklieren toegankelijk en ontspannen zijn, waardoor ze optimaal bestraald kunnen worden. Bovendien is de nieuwe tafel zo ontworpen dat in de vloer een extra positioneringslaser geplaatst kan worden. Die preciezere positionering vertaalt zich in nauwkeuriger bestralen.”
Therapietafel met wereldpotentieel
Voor die nieuwe therapietafel deed het onderzoeksteam een beroep op een doctoraatsstudent van het Industrial Design Centrum Associatie Universiteit Gent. “Ondertussen staat het prototype goed op punt”, vertelt dokter Liv Veldeman (UZ Gent), radiotherapeut-oncoloog en coördinerende arts. “Zo goed dat we op internationaal vlak onderhandelen met potentiële commerciële partners die de tafel op de markt brengen.”
“Van zodra ons prototype door de bevoegde overheidsinstantie erkend is als medical device starten we in het UZ Gent en CMSE Namur een volgende fase van het onderzoek op dat de bijwerkingen vergelijkt van bestraling in ruglig ten opzichte van buikligbestraling in crawlhouding. Een onderzoek dat de kracht en efficiëntie van deze nieuwe methode kracht zal bijzetten en de bestralingsperiode kan inkorten”, besluit professor De Neve.
Borstkanker voorkomen door hormoonbehandeling: UZ Gent en European Cancer Prevention
Waarom lopen vrouwen na een vroege zwangerschap 200 % minder risico om borstkanker te krijgen? Wereldautoriteit professor José Russo (Fox Chase Cancer Center) ontdekte dat zwangerschapshormonen veranderingen aanbrengen in 80 genen in het borstklierweefsel. Die verminderen het risico dat cellen ontaarden in kwaadaardig weefsel. Het protocol spitst zich toe op vrouwen met een BRCA-mutatie, een genmutatie die voorkomt bij meer dan 5 % van alle lotgenoten en die een risico op borstkanker tot 87 % inhoudt. De onderzoekers gaan onder leiding van professor dokter Herman Depypere (UZ Gent) en professor Jaak Janssens (European Cancer Prevention), na of Otrivelle (een geneesmiddel voor fertiliteitsbehandelingen) voor dezelfde genetische bescherming zorgt als een zwangerschap.
